Lijst historische rampen in Nederland en Belgie

Historische Rampen in Nederland

Historical Disasters in The Netherlands

Lijst van grote rampen in de historie van Nederland.
Onder ramp wordt hier verstaan:

  • Watersnood
  • Hongersnood
  • Oorlog
  • Epidemie
  • Grote Brand

De lijst is zeker niet volledig, maar omvat de gebeurtenissen die van genealogisch belang lijken (bijv. veel slachtoffers).

List of major disasters in the history of The Netherlands.
Disaster in this context means:

  • Flood
  • Famine
  • War
  • Epidemic
  • Major Fire

The list is not complete for sure, but contains the events which seem relevant for genealogy (e.g. many casualties).

Historische bevolkingsgroei

Historical growth of population


Historische Rampen

Historical Disasters

Zuiderzee (nu IJsselmeer)
Het oorspronkelijk Flevomeer –zoet water– was al verzilt en groter geworden, maar bij deze overstroming werd de monding zo breed dat het een zeearm werd. Tijdens deze overstroming kwam het water tot aan de stadsmuren van Utrecht.

1173

Zuiderzee (‘South Sea’) now IJsselmeer (‘Lake IJssel’)
The original Lake Flevo –fresh water– had already become salt and larger, but with this flood the mouth was made so wide that it became an arm of the sea. During this flood the water came till the town walls of Utrecht.

Sint Lucia’s vloed
Stormvloed in de lage landen; ongeveer 60.000slachtoffers.

1287

Sint Lucia’s flood
Storm surge in the low lands; about 60,000victims.

Hongersnood
Groot­schalige honger in Noord-West Europa door ‘De Kleine IJstijd’. Kostte ongeveer 7,5millioen mensen in Europa het leven.

1315 – 1317

Famine
Wide­spread famine in North West Europe due to the ‘Little Ice Age’.
Took about 7.5million lives in Europa.

Zwarte Dood
Een uitbraak van (vermoedelijk) de builenpest door heel Europa, waarbij naar schatting 30-60% (!) van de bevolking aan bezweek.

1347 – 1351

Black Death
Heavy outbreak of (probably) the bubonic plague swept across Europe, killing an estimated 30-60% (!) of the population.

St. Elizabethsvloed
Bijzonder zware noordwesterstorm gevolgd door een zeer hoge stormvloed en hoge rivierwaterstand. De dijkdoorbraken en overstromingen richtten in Zeeland en Holland grote verwoestingen aan waarbij zeker 2000mensen de dood vonden. De dijken van de Grote Waard (ten noordoosten van Dordrecht) bezweken ook. Volgens een legende spoelde een kind in een wieg aan op een dijk, die daarom Kinderdijk werd genoemd. Een hardnekkig misverstand wil dat de Biesbosch door deze stormvloed is ontstaan; in werkelijkheid gebeurde dit niet alleen in die ene nacht in 1421, maar vooral na nieuwe doorbraken in 1424.

1421
19 nov.

St. Elizabethsvloed (St. Elizabeth’s flood)
Very heavy north-western storm followed by a very high surge and high river levels. The bursting of dikes and floods caused major damage in Zeeland and Holland, which killed at least 2000people. The dikes of ’the Grote Waard’ (polder North-East of Dordrecht) also collapsed. According to a legend a child in a crib washed ashore on a dike which was therefore called Kinderdijk (“Child’s Dike”). A persistent misunderstanding says that the ‘Biesbosch’ (particular swampy area) came into being by this surge; however, in reality it did not only happen that night in 1412, but in particular after new dike bursts in 1424.

Storm in west Holland
Zware schade o.a. in Scheveningen

1470

Storm in the West of Holland
Heavy damage, among others in Scheveningen

Sint-Felixvloed
De Sint-Felixvloed trof grote delen van Zeeland en Vlaanderen, met onder andere als gevolg ‘het Verdronken Land van Reimerswaal’. Méér dan 100.000slachtoffers.

1530 5nov.

St. Felix’s Flood
The St. Felix’s Flood swept across large parts of Flanders and Zeeland, causing the ‘Drowned land of Reimerswaal’.
More than 100,000deaths.

Brand Delft

1536

Fire in Delft

Pest
Diverse uitbraken, meest in steden (onhygiënische toestanden) als Gorkum, Workum, Utrecht (meermalen), Delft, Amsterdam, Leiden, Arnhem, Katwijk, ‘s-Hertogenbosch, Dordrecht, Haarlem, Kampen, Nijmegen, Gouda.

1555 (‑1712)

Pest
Various outbreaks, most in towns (unhygienic conditions) like Gorkum, Workum, Utrecht (several times), Delft, Amsterdam, Leiden, Arnhem, Katwijk, ‘s-Hertogenbosch, Dordrecht, Haarlem, Kampen, Nijmegen, Gouda.

Pest in Holland (o.a.) Delft, Leiden, Breda.

1557

Pest in (provinces North- & South-) Holland, among others in Delft, Leiden, Breda.

Hongersnood in geheel Nederland.

1566

Famine in the whole of The Netherlands.

Pest in Antwerpen.

1571

Pest in Antwerp (Flanders).

Tachtigjarige oorlog Godsdienst- en vrijheidsoorlog.
Naar aanleiding van de Beeldenstorm (1566) en het daaropvolgende hardvochtig optreden van Alva in de Lage Landen ontstond er een opstand onder leiding van Willem van Oranje (1apr 1572 Den Briel). Spanje sloeg hard terug met het veroveren en uitmoorden van de steden Zutphen, Naarden en Haarlem (1573); Alkmaar werd belegerd en Leiden werd ontzet (3okt 1574). Na de vernietiging van de Armada (1588) werd de Republiek (in feite een statenbond) uitgeroepen. Met uitzondering van het ‘Twaalfjarig Bestand’ (1609-1621) werd er geregeld gevochten om steden (bijv. 1629 Den Bosch) tot de Vrede van Munster’.

1568 – 1648

Eighty year war Religious and liberation war.
Due to the image breaking (1566) and the heartless counteractions taken by Alva (Spanish duke, governor of the Low Countries), there came an uprising under the guidance of Willem van Oranje (1apr 1572 Den Briel). Spain responded very hard with the seizure and massacring of the towns Zutphen, Naarden en Haarlem (1573); Alkmaar was besieged and Leiden was relieved (3oct 1574). After the annihilation of the Armada (1588), the Republic (actually a union of provinces) was proclaimed (i.e. independence of Spain). With the exception of the ‘Twelve year truce’ (1609-1621) there was regular fighting for towns (e.g. 1629 Den Bosch) until the ‘Treaty of Munster’.

Allerheiligenvloed
Talloze dijken aan de Hollandse kusten begaven het, waardoor zich enorme overstromingen voordeden en een reusachtige ravage werd aangericht (o.a. in Scheveningen). Het totale aantal doden, het buitenland meegerekend, moet boven de 20.000 hebben gelegen, maar precieze gegevens zijn niet bekend.

1570
1 nov.

Allerheiligenvloed (All Saints flood)
Innumerable dikes on Holland’s coast collapsed, which caused large floods and considerable havoc (among others in Scheveningen). The total death toll, including other countries, must have been over 20,000 people, but exact data remain unknown.

Pest in Gent.

1581

Pest in Ghent (Flanders).

Pest in Antwerpen.

1597

Pest in Antwerp (Flanders).

Oprichting VOC (Verenigde Oostindische Compagnie)

1602

Launch of the VOC (United East-Indies Company)

Pest in Leiden.

1603, 1632, 1666

Pest in Leiden.

Pest in Brugge.

1604, 1632, 1666

Pest in Bruges (Flanders).

Epidemie in Amsterdam
Een (tyfus?/pest?) epidemie treft (o.a.) Amsterdam, 10% van de bevolking bezwijkt.

1623 – 1625

Plague in Amsterdam
A (typhoid?/pest?) plague hits (among others) Amsterdam, killing 10% of the population.

Pest in Antwerpen.

1624, 1626

Pest in Antwerp (Flanders).

Pest in Arnhem & Katwijk.

1625

Pest in Arnhem & Katwijk.

Pest in ‘s-Hertogenbosch.

1629

Pest in ‘s-Hertogenbosch.

Pest in Antwerpen.

1633

Pest in Antwerp.

Epidemie in Amsterdam

1635 – 1636

Plague in Amsterdam

Pest in Dordrecht, Kampen, Utrecht, Woerden, Nijmegen.

1636

Pest in Dordrecht, Kampen, Utrecht, Woerden, Nijmegen.

Pest in Nijmegen, Haarlem.

1637

Pest in Nijmegen, Haarlem.

Vrede van Munster
De Vrede van Munster maakte niet een einde aan de 80-jarige oorlog en vormde daarmee het begin van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar maakte ook een einde aan de 30-jarige oorlog in het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. De 30-jarige oorlog kostte daar éénderde van de bevolking het leven! De bevolking van de Duitse rijkjes deed vanalles om het hoofd boven water te houden, onder meer door naar het westen te trekken en zich te verhuren als loonwerker (bekend van de Hannekemaaiers) of als verkoper (bijv. textiel).

1648

Treaty of Münster
The peace Treaty of Münster made an end to the Dutch 80-year (liberation) war against Spain and started the Republic of the Seven United (provinces of the) Netherlands, but also ended the 30-year war in the Holy Roman Empire of the German Nation. The 30-year war took the lives of a third of the population! The population of the small German kingdoms did everything to stay alive, among others to go to The Netherlands to work or sell goods.

Eerste Engelse Zeeoorlog
In principe vanwege handelsbelangen; Vrede van West Minister.

1652 – 1654

First English Naval War
Basically due to commercial interests; Treaty of West Minister.

Delftse kruithuisramp: Delftse Donderslag
Méér dan 100 doden.

1654 12oct.

Delft’s gunpowder disaster: Delft’s Thunderclap
More than 100 killed.

Pest in Antwerpen, Gouda, Leiden, Utrecht.

1655

Pest in Antwerp, Gouda, Leiden, Utrecht.

Pest in Utrecht.

1657

Pest in Utrecht.

Pest epidemie in Amsterdam

1663

Pest plague in Amsterdam

Pest in Holland & West-Friesland: Amsterdam, Brielle, Delft.

1664

Pest in Holland & West-Friesland (corresponds to provinces N&S-Holland): Amsterdam, Brielle, Delft.

Pest in Sappermeer, Tiel

1665

Pest in Sappermeer, Tiel

Tweede Engelse Zeeoorlog
Tocht naar Chatham, Vrede van Breda.

1667

Second English Naval War
Expedition to Chatham, Treaty of Breda.

Rampjaar, Tweede Engelse Zeeoorlog
Engeland overvalt een Nederlandse vloot en de legers van Frankrijk, Munster en Keulen vallen binnen. Het landleger van de Republiek is zo verwaarloosd dat het tegen het gezamenlijke geweld niet op kan. Het volk wordt inmiddels ook nog geplaagd door honger.

1672

‘Disaster year’, Second English Naval War
The English raided a Dutch fleet and the armies of France, Munster and Cologne invaded. The army of the Republic was poorly maintained so it could not cope with the combined effort.
There was also a famine among the common people.

Tweede Allerheiligenvloed
Noord Nederland (Noord-Holland, Friesland, Groningen).

1675
4/5 nov.

Second Allerheiligenvloed (second All Saints flood)
Northern part of The Netherlands (Noord-Holland, Friesland, Groningen).

Watersnood
Holland, Zeeland, Brabant (& Vlaanderen).

1682
26 jan.

Floods
Holland, Zeeland, Brabant (& Flanders).

Godsdienststrijd in Frankrijk
veel Hugenoten vluchten naar De Nederlanden.

1685

Religious struggles in France
many Huguenots flee to The Netherlands.

St. Maartensvloed
Met de noordwesterstorm stroomt het water de provincie Groningen binnen. Noord Groningen en het Oldambt stroomden onder, maar ook andere delen van de provincie werden getroffen. Het dodencijfer was 1558mensen. 631huizen werden weggespoeld en 616 zwaar beschadigd. Er verdronken 1387paarden en 7861koeien.

1686
12/13 nov.

St. Maartensvloed (St. Martin’s flood)
With the north-western storm the water enters the province Groningen. Northern Groningen and the Oldambt are flooded, but also other parts of the province. The death toll was 1558people. 631houses washed away and 616 were heavily damaged.
1387 horses and 7861cows drowned.

Oorlog met Frankrijk
Economische crisis in Frankrijk (o.a. door vlucht van Hugenoten); beëindigd met de Vrede van Rijswijk.

1688 – 1697

War with France
Economical crisis in France (among others due to the fled Huguenots); ended with the Treaty of Rijswijk.

Storm in west Europa
Stormwinden en overstromingen in Wales, Zuid-Engeland, Nederland (met name Friesland & Zeeland) en Noord-Duitsland.

1703 dec.

Storm in western Europe
Stormwinds and floods in Wales, south Engeland, Netherlands (in particular Friesland & Zeeland) and north Germany.

Watersnood
Zuid Holland, Krimpenerwaard

1709
23 feb.

Flood
Zuid Holland, Krimpenerwaard

Pest in Utrecht.

1712

Pest in Utrecht.

Runderpest in heel Nederland

1713-1719

Cattle-plague in te whole of the Netherlands

Watersnood Groningen

1714

Floods Groningen

26/27 feb. & 6/7 mar.

Kerstvloed
In de Kerstnacht van 1717 brak een hevige noordwesterstorm los die het kustgebied van Nederland, Duitsland en Scandinavië teisterde. In dit gebied kwamen 11.000mensen om het leven. Het was de grootste vloed sinds bijna vier eeuwen en de laatste grote overstroming in Noord Nederland. Op het noordelijk platteland stond het water een paar meter en in de stad Groningen enkele voeten hoog. In de provincie Groningen worden dorpen die direct achter de zeedijk liggen bijna volledig weggevaagd. In totaal maakte de overstroming in Groningen 2.276dodelijke slachtoffers. Daarnaast verdronken 11.457koeien, 3.071paarden, 1.272varkens en 20.999schapen. Er werden 1455huizen vernield of ernstig beschadigd.
Het water stroomde ook Amsterdam en Haarlem binnen, evenals in de gebieden rond Dokkum en Stavoren. In Friesland zouden ruim 150mensen overlijden. Ook grote delen van Noord-Holland en gebieden bij Zwolle en Kampen kwamen onder water te staan, maar hier ontstond bijna uitsluitend materiële schade. In Vlieland stroomde de zee over de duinen waardoor het al eerder beschadigde dorp West-Vlieland bijna geheel verloren ging.

1717
25 dec.

Christmas flood
During the Christmas night of 1717 a heavy north-western storm hit the coastal areas of The Netherlands, Germany and Scandinavia. In this area, 11,000people died. It was the largest flood since nearly four centuries and the last big flood in the north of Netherlands. In the northern countryside the water was several meters high and in the town of Groningen several feet. The villages immediately behind the sea dikes in the province Groningen were almost completely swapped away. In total the flood caused 2,276fatal victims in Groningen. Also 11,457cows, 3,071horses, 1,272pigs and 20,999sheep drowned. 1455houses were ruined or heavily damaged.
The water also entered Amsterdam and Haarlem, and in the areas around Dokkum and Stavoren. In Friesland 150people would perish. Also large parts of Noord-Holland and areas near Zwolle and Kampen were flooded, but here there was only material damage. In Vlieland the sea swept over the dunes which nearly caused the complete loss of the already damaged village West-Vlieland.

Economische crisis

1720

Economic crisis

Pest in ‘s-Gravenhage.

1721

Pest in The Hague.

Watersnood in Noord- & Zuid-Holland (met name West-Friesland & Alblasserwaard). Zware ijsgang en watervloeden (in vele landen en steden van Europa).

1726

Floods in Noord- & Zuid-Holland (in particular West-Friesland & Alblasserwaard). Heavy ice-drifts and floods (in many countries and cities of Europe).

Veeziekte in de Meijerij

1732

Cattle disease in the Meijerij (N-Brabant)

Ziekte in Kampen: ‘loop’

1736

Disease in Kampen (Overijssel)

Watersnood Land van Heusden, Land van Altena, Alblasserwaard, Krimpenerwaard, Tielerwaard.

1740
24 dec.

Floods Land van Heusden, Land van Altena, Alblasserwaard, Krimpenerwaard, Tielerwaard (all areas between the rivers Rhine & Maas).

Watersnood
langs de Maas: Zuid-Holland, Betuwe, Alblasserwaard, Tielerwaard, Dordtse Waard, en Land van Heusden en Altena.

1740nov. – 1741jan.

Floods
along the river Maas: Zuid-Holland, Betuwe, Alblasserwaard, Tielerwaard, Dordtse Waard, and Land van Heusden en Altena.

Veeziekte in geheel Nederland, met name in Groningen

1740 – 1760

Cattle disease in the whole of the Netherlands, in particular Groningen

Droogte

1745

Drought

Brand Delfshaven

1746

Fire in Delfshaven

Brand Enschede

1750

Fire in Enschede

Watersnood
Rijn, Waal, Merwede, Lek, Maas.

1757
feb

Floods
Rijn, Waal, Merwede, Lek, Maas.

Economische crisis

1763

Economic crisis

Kindersterfte in Enkhuizen

1767 – 1768

Infant death in Enkhuizen

Runderpest in geheel Nederland, met name in Friesland & Groningen

1769

Cattle pest in the whole of the Netherlands, in particular Friesland & Groningen

Pokken epidemie
Ook rundvee ziekte

1770

Smallpox epidemic
Also cattle disease

Pest in geheel Nederland (‘rotkoorts’)

1771

Pestin the whole of the Netherlands

Economische crisis
Terugval in visserij en nijverheid, hoge werkloosheid, ontvolking van steden.

1772 – 1773

Economic crisis
Regression in fishing and industry, high unemployment, depopulation of towns.

Epidemie op Overflakkee: ‘gal- of kwijlkoorts’

1774

Epidemic on Overflakkee (South-Holland isle)

Watersnood
Noord- & Zuid-Holland, Durgerdam, Leerdam, Kampen.

1775
18 nov.

Floods
Noord- & Zuid-Holland, Durgerdam, Leerdam, Kampen.

Roodvonk
in Rotterdam en omgeving.

1778 – 1779

Scarlet fever
in Rotterdam and surroundings.

Dysenterie
in Gelderland (Deventer, Harderwijk), Brabant (‘s-Hertogenbosch) & Groningen: ‘persloop’

1779

Dysentery
in Gelderland (Deventer, Harderwijk), Brabant (‘s-Hertogenbosch) & Groningen

Vierde Engelse Zeeoorlog
Slag bij de Doggersbank.

1780 – 1784

Fourth English Naval War
Battle at Doggersbank.

Dysenterie
in Gelderland (Deventer, Zutphen), Brabant (‘s-Hertogenbosch) & Utrecht: ‘rode loop’

1783

Dysentery
in Gelderland (Deventer, Zutphen), Brabant (‘s-Hertogenbosch) & Utrecht

Overstroming
als gevolg van ijsgang op de Rijn & Waal in het Land van Maas en Waal.

1784
27 feb.

Floods
as consequence of ice-drifts on the rivers Rhine & Waal into the Land van Maas en Waal.

Dysenterie
in Gelderland (Arnhem): ‘rode loop’

1784

Dysentery
in Gelderland (Arnhem)

Kinkhoest in Utrecht

1789

Whooping cough in Utrecht

Franse inval
Uitroepen van de Bataafse Republiek (jan. 1795).

1794 dec.

French invasion
Proclamation of the Batavian Republic (jan. 1795).

Runderpest op Vlieland

1785

Cattle pest on Vlieland (Wadden isle)

Runderpest in Drenthe & Land van Maas en Waal, Land van Cuyk

1796

Cattle pest in Drenthe & Land van Maas en Waal, Land van Cuyk

Pokken epidemie in Rotterdam.

1797

Smallpox epidemic in Rotterdam.

Miltvuur, met name in schapen

1797

Antrax, in particular on sheep

Engels-Russische inval in Noord-Holland.

1799

English-Russian invasion in Noord-Holland.

Overstroming als gevolg van ijsgang op de rivieren (Nijmegen, Gorinchem, …).

1799

Floods caused by ice-drifts on the rivers (Nijmegen, Gorinchem, …).

Veepest op Walcheren

1800

Cattle pest on Walcheren (Zeeland)

Pokken in Groningen

1800 – 1801

Smallpox in Groningen

Buskruitramp Leiden
Het exploderen van een met buskruit geladen schuit, liggende in de gracht van het Rapenburg, verwoeste een groot deel van Leidens centrum; 160doden en 2000gewonden.

1807 12jan.

Gunpowder disaster at Leiden
The explosion of a barge loaded with gunpowder, lying in the canal at the Rapenburg, flatened a major part of the city centre; 160dead and 2000wounded.

Pokken in Groningen

1808

Smallpox in Groningen

Miltvuur in Gelderland & Brabant

1808

Antrax in Gelderland & Brabant

Roodvonk in Nederland

1808

Scarlet fever in the Netherlands

Overstroming in Zeeland & rivieren (Betuwe, Alblasserwaard)

1808

Floods in Zeeland & rivers (Betuwe, Alblasserwaard)

14 & 15 jan.

Pokken in Amsterdam

1809

Smallpox in Amsterdam

Franse inlijving
Invoering van de Burgerlijke Stand in 1812 (ten behoeve van dienstplicht). Napoleons campagne naar Rusland kostte naar schatting 360.000man –grotendeels dienstplichtigen uit West-Europa– het leven door ontberingen en ziekten (slechts 10% door gevechts­handelingen). Bij het beleg van Maastricht in 1813/14 overlijden 1557man aan tyfus. Met het verslaan van Napoleon bij Leipzig is Nederland weer zelfstandig.

1810 – 1814

French annexation
Introduction of the Civil Registration in 1812 (with the purpose of conscription). Napoleon’s campagne against Russia took an estimated 360,000lives –mostly conscripts from West Europe– due to hardship and illnesses (only 10% by combat action). At the siege of Maastricht in 1813/14 1557men die due to typhoid. With the defeat of Napoleon at Leipzig the Netherlands became autonomous again.

Veepest in Utrecht en Groningen

1813 – 1814

Cattle pest in Utrecht en Groningen

Tyfus & tetanus in Nederland, Pokken in Breda

1815

Typhoid & tetanus in the Netherlands, Smallpox in Breda

Hongersnood
in heel Europa als gevolg van de uitbarsting van de Tambora (1815, N.I.): 1916 ‘het jaar zonder zomer’.

1816 – 1817

Famine
throughout Europe caused by the eruption of the Tambora (1815, Dutch East Indies): 1916 ’the year without summer’.

Pokken epidemie
in Utrecht & Rotterdam.

1817 – 1818

Smallpox epidemic
in Utrecht & Rotterdam.

Overstroming in Gelderland.
De Groninger ziekte

1820 jan.

Floods in Gelderland.

Winterkoude, gevolgd door Tuberculose in heel Nederland

1823

Severe winter, and subsequent Tuberculosis in the whole of the Netherlands

Overstroming (storm) in Friesland, Groningen, Noord-Holland (o.a. bezwijken van de dijk bij Durgerdam), Overijssel, Gelderland, Drente.

1825
4 feb.

Floods (storm) in Friesland, Groningen, Noord-Holland (e.g. dike collapse at Durgerdam), Overijssel, Gelderland, Drente.

Pokken, en andere ziekten met name in Friesland & Groningen

1826 – 1828

Smallpox, and other illnesses in particular in Friesland & Groningen

Malaria in Groningen.
Als gevolg van de overstromingen in 1825 was de omgeving moerassig geworden, en een warme zomer zorgen voor een uitbraak van de Groninger ziekte.

1829

Malaria in Groningen.
Due to the floods in 1825 the surroundings became rather swamplike, and a hot summer caused an outbreak of the Groninger illness.

Belgische Opstand
Tiendaagse veldtocht; Frans ingrijpen. In 1839 wordt België erkend door Nederland.

1830

Belgian uprising
Ten-day campaign; French intervention. Belgium is acknowledged by The Netherlands in 1839.

Cholera epidemie in geheel Nederland (Amsterdam, Rotterdam, Delft, Leiden, Scheveningen, Utrecht, Friesland, Groningen stad, Noord-Brabant, Zeeland), pokken in Gouda

1831 – 1833

Cholera epidemic in all of Netherlands (Amsterdam, Rotterdam, Delft, Leiden, Scheveningen, Utrecht, Friesland, Groningen town, Noord-Brabant, Zeeland), smallpox in Gouda

Roodvonk in Utrecht

1835

Scarlet fever in Utrecht

Mazelen in Utrecht

1837

Measles in Utrecht

Pokken in Leiden

1841

Smallpox in Leiden

Mond en Klauwzeer op veel plaatsen in Nederland

1839

Foot and Mouth disease in many places in the Netherlands

Hongersnood in geheel Nederland, waarschijnlijk ten gevolge van aardappelziekte en runderpest.

1845 – 1848

Famine in the whole of the Netherlands, probably due to potato-blight and cattle-plague.

Storm (windhoos)
bij Zevenbergen, Zwaluwe

1845
19 aug.

Storm (whirlwind)
near Zevenbergen, Zwaluwe

Cholera epidemie in grote delen van Nederland, met name in Rotterdam, Gouda, Groningen, Leeuwarden, Utrecht. Ongeveer 20.000doden (op een bevolking van 2½miljoen).

1848 – 1849

Cholera epidemic in large parts of the Netherlands, in particular in Rotterdam, Gouda, Groningen, Leeuwarden, Utrecht. About 20,000deaths (on a population of 2½million).

Overstroming in Noord-Brabant & Gelderland (Maaspolders).

1850
feb.

Floods in Noord-Brabant & Gelderland (polders of the Maas).

Veepest in het gehele land

1851 – 1852

Cattle pest all over the country

Cholera epidemie met name in Rotterdam, Groningen, Amsterdam.

1853 – 1855

Cholera epidemic in particular in Rotterdam, Groningen, Amsterdam.

Watersnood (dijkbreuk)
Gelderland, Noord-Brabant, Utrecht, Zuid-Holland.

1855
6 mar.

Floods (dike burst)
Gelderland, Noord-Brabant, Utrecht, Zuid-Holland.

Tyfus in Groningen

1856

Typhoid in Groningen

Malaria in Zeeland (‘Zeeuwse koorts’)

1857

Malaria in Zeeland

Roodvonk in Zeeland

1857 – 1859

Scarlet fever in Zeeland

Tyfus & Cholera in Groningen, difterie in Friesland

1859

Typhoid & Cholera in Groningen, difteria in Friesland

Watersnood (dijkbreuk)
Gelderland, Noord-Brabant.

1861
jan.

Floods (dike burst)
Gelderland, Noord-Brabant.

1863

Typhoid in Leeuwarden (Friesland)

Storm in west Holland
Zware schade aan de Scheveningse vissersvloot.

1863

Storm in the West of Holland
Heavy damage to the Scheveningen fishing fleet.

Pokken in Woudsend (Fr)

1864 – 1865

Smallpox in Woudsend(Friesland)

Runderpest in geheel Nederland

1865 – 1887

Cattle pest in the whole of the Netherlands

Cholera epidemie in geheel Nederland en met name in Amsterdam, Rotterdam, Maassluis, Dordrecht, Leiden, ‘s-Gravenhage, Utrecht, Friesland, Groningen, Gelderland.

1865 -1866

Cholera epidemic in the whole of the Netherlands and in particular in Amsterdam, Rotterdam, Maassluis, Dordrecht, Leiden, ‘s-Gravenhage, Utrecht, Friesland, Groningen, Gelderland.

Pokkenepidemie
In Nederland stierven zo’n 20.000mensen, de meesten in 1871 (15.787slachtoffers, voornamelijk kinderen). Omvang mede veroorzaakt door de Frans-Pruisische oorlog.

1870 – 1873

Smallpox epidemic
In the Netherlands about 20,000people died, most of them in 1871 (15,787victimes, mainly children).
Extend also caused by the French-Prussian war.

Watersnood Ramp bij Nieuwkuijk
Land van Heusden en Altena, de Langstraat.

1880

Floods Disaster at Nieuwkuijk
Land van Heusden en Altena, de Langstraat (area in Noord-Brabant).

Storm te Paesens / Moddergat – Vergaan van vissersvloot (83mensen).

1883
5/6 mar.

Storm at Paesens / Moddergat – Wreckage of fishing fleet (83people).

Tyfus in Leiden

1883

Thyphoid in Leiden

Mond en Klauwzeer in Nederland

1883

Foot and Mouth disease in the Netherlands

Mazelen, roodvonk & difterie in Amsterdam

1884

Measels, scarlet fever & diphteria in Amsterdam

Cholera in Nederland, met name in ‘s-Gravenhage

1885

Cholera in the Netherlands, in particular in ‘s-Gravenhage

Meningitis & Tuberculose in Nederland

1887

Meningitis & Tuberculosis in the Netherlands

Malaria in Kampen

1888

Malaria in Kampen

Cholera in ‘s-Hertogenbosch, difterie in Maastricht

1892

Cholera in ‘s-Hertogenbosch, diphteria in Maastricht

Pokken in Rotterdam

1893 – 1894

Smallpox in Rotterdam

Overstroming in west Holland
Zware schade te Schevening.

1894

Floods in the West of Holland
Heavy damage in Scheveningen.

Cholera in Amsterdam

1894

Cholera in Amsterdam

Tuberculose epidemie
in geheel Nederland.

1887 – 1910

Tuberculosis epidemic
in the whole of the Netherlands.

Malaria in noord Nederland (Groningen, Friesland, Noord-Holland), begonnen ±1900 in Groningen

1905 -1909

Malaria in northern Netherlands (Groningen, Friesland, Noord-Holland), starting ±1900 in Groningen

Watersnood (storm)
in Zeeland (en Scheveningen).

1906 12mar.

Floods (storm)
in Zeeland (and Scheveningen).

Cholera in Rotterdam

1909

Cholera in Rotterdam

Mazelen in Amsterdam

1910 – 1911

Measeles in Amsterdam

Mond en Klauwzeer in heel Nederland

1912 – 1917

Foot and Mouth disease all over the Netherlands

Eerste Wereldoorlog
Nederland is neutraal, maar heeft te leiden van blokkades. Er komen ook veel vluchtelingen. Tyfus epidemie onder militairen.

1914 – 1918

World War I
The Netherlands is neutral, but suffers from blockades.
Also many refugees enter. Typhoid epidemic among the military.

Tyfus in gevangenkamp Wittenberg (bij Garderen)

1916

Typhoid in prisoners camp Wittenberg (near Garderen, Gelderland)

Zuiderzeevloed (IJsselmeer)
Voor 14 januari had het al enkele dagen gestormd, maar op die dag wakkerde storm aan tot ruim 100km/u. In normale omstandigheden zou dit niet direct aanleiding zijn tot bezorgdheid, maar doordat het water in de Zuiderzee door de storm in de voorafgaande dagen al een hoog peil had bereikt, ontstonden overstromingen. Op veel plaatsen klotste het water over dijken die van binnenuit werden beschadigd en vervolgens niet meer bestand waren tegen de druk van het water uit de Zuiderzee. De getroffen gebieden waren het eiland Marken, een gedeelte van de Gelderse Vallei (Eemnes, Spakenburg, Bunschoten; het water stond ook in de straten van Amersfoort), het hele gebied rond Edam, Purmerend, Broek in Waterland en Durgerdam stond volledig blank. Ook bij de Anna Paulownapolder braken de dijken door. Het aantal slachtoffers van de vloed was beperkt, maar de overstroming vormde aanleiding om te besluiten de Zuiderzeewerken (Afsluitdijk) uit te voeren.

1916
13 & 14 jan.

Zuiderzee flood (now IJsselmeer)
Before January 14th it had already stormed for days, but on that day the storm grew till over 100km/h. Under normal circumstances this should lead to concern, but as the water in the Zuiderzee already reached a high level due to the storm in the preceding days, it caused flooding. On many places the water splashed over the dikes which inflicted damage on the inner sides and were no langer a match for the pressure of the water in the Zuiderzee. The stricken areas were the isle of Marken, a part of the Gelderse Vallei (Eemnes, Spakenburg, Bunschoten; the water was also in the streets of Amersfoort), the whole area around Edam, Purmerend, Broek in Waterland and Durgerdam was flooded. Also the dikes at the Anna Paulowna polder burst. The number of casualties by the flood was limited, but the flood was the motive to start the Zuiderzee-works (Afsluitdijk).

Spaanse griepepidemie
In Nederland stierven binnen enkele maanden 27.000mensen aan de Spaanse griep. De meesten in de maanden oktober (5506), november (16.960) en december (5321) van 1918. Hele gezinnen stierven. In de zomer van 1918 ging een eerste golfje van Spaanse griep door ons land, maar het aantal slachtoffers bleef toen beperkt. Diegenen die in de eerste golf de griep hadden gehad, kregen dat in het najaar niet opnieuw. In het laatste kwartaal waren de provincies Drenthe, Groningen en Overijssel relatief het zwaarst getroffen, met sterfte­cijfers van 8,5, 5,9 en 5,2doden per 1000inwoners. Zuid-Holland had met 3,2 het laagste sterfte­cijfer van de Spaanse griep. Het cijfer voor geheel Nederland was 4,1 (30.000doden, voornamelijk twintigers & dertigers).
In totaal hebben een half miljard mensen de ziekte opgelopen en stierven tussen de 20 en 40miljoen mensen aan deze virusziekte.

1918 – 1920

Spanish Flu
In the Netherlands 27,000people died of influenza within a few months. Most in the months October (5506), November (16.960) and December (5321) of 1918. Whole families perished. In the summer of 1918 a first wave of influenza had hit our country, but fatalities then remained limited. Those who got influenza in the first wave, didn’t get it again in the autumn.
In the last quarter the provinces Drenthe, Groningen and Overijssel were hit relatively heavy, with a death rate of 8.5, 5.9 en 5.2deaths per 1000inhabitants. Zuid-Holland had the lowest death rate of the influenza epidemic with 3.2. The overall rate for the whole of the Netherlands was 4.1 (30,000deaths, mainly people in their 20’s & 30’s).
In total about half a billion people got the illness and between 20 and 40million people died of this virus disease.

Malaria in Noord-Holland

1923 – 1965

Malaria
in Noord-Holland (province)

Storm
in Zeeland & Noord-Brabant, windhoos te Borculo.

1925
10 aug.

Storm
in Zeeland & Noord-Brabant, tornedo at Borculo.

Roodvonk in Voorschoten

1930

Scarlet fever in Voorschoten (ZH)

Roodvonk in Rotterdam

1936

Scarlet fever in Rotterdam

Kinderverlamming epidemie in Nederland, in het bijzonder Amsterdam en Nijmegen

1938-1939

Poliomyelitis epidemic in the Netherlands, in particular in Amsterdam and Nijmegen

Dysenterie in Leiden

1940

Dysentery in Leiden

Tweede Wereldoorlog bombardement Rotterdam
Het centrum maar ook Kralingen verwoest. In de winter van ’44/’45 is er Hongersnood in West Nederland (Holland, Utrecht); totaal ongeveer 20.000slachtoffers.

1940 – 1945

Second World War bombing of Rotterdam
The centre but also Kralingen was destroyed. In the winter of ’44/’45 there was a Famine in the western part of the Netherlands (N&Z-Holland, Utrecht); in total about 20,000victims.

Malaria in Middelburg

1940 – 1945

Malaria in Middelburg (Zeeland)

Griep in Groningen

1941

Influenza in Groningen

Malaria in de Noord-Oost Polder

1942 – 1947

Malaria in the Noord-Oost polder (now part of Flevoland)

Kinderverlamming in Amsterdam

1943

Poliomyelitis in Amsterdam

Mond en Klauwzeer in heel Nederland

1943 – 1944

Foot and Mouth disease all over the Netherlands

Tuberculose in heel Nederland

1946 – 1949

Tuberculosis all over the Netherlands

Watersnoodramp Zeeland (& Zuid-Holland & Noord-Brabant)
Lage springvloed, maar een enorme opstuwing door een niet bijzonder zware westerstorm (windkracht10). Op zeker 90plaatsen in het zuidwesten van ons land begaven de slecht onderhouden dijken het en voltrok zich de ramp: 1836mensen vonden de dood en circa 200.000hectare overstroomde (100.000evacués).
De wanhopige bevolking kreeg zondagmiddag nog een tweede vloed te verwerken, waardoor het water in de polder nog hoger kwam dan ’s nachts. Veel mensen die de eerste vloedgolf hadden overleefd verdronken die middag of dreven op daken waarnaar ze gevlucht waren. Zuid Holland had veel geluk: een dreigende dijkbreuk die grote delen onder water zou hebben gezet werd afgewend. Ook de Engelse oostkust kreeg zondag 1februari te maken met overstromingen en grote schade door de wind. Hierbij verloren 150Engelsen het leven. Daags tevoren raasde de storm over Schotland, en ook daar was de schade enorm.

1953
1 feb.

Floods in Zeeland (& Zuid-Holland & Noord-Brabant)
A low spring-tide, but an enormous surge by a not particularly heavy western storm (force 10Bofor). At least at 90places in the south-west of our country the poorly maintained dikes collapsed and the disaster materialised: 1836people were killed and about 200,000hectare was flooded (100,000evacuees).
The desperate population got a second flood to digest on Sunday afternoon when the water level in the polders reached even higher levels than during the night. Many people who had survived the first surge drowned that afternoon or floated on the roofs they had fled to. Zuid Holland was very lucky: a threatening collapse of a dike which would have flooded major parts was averted. Also the English east coast had floods and extensive damage by the wind on Sunday Februari1st. Here 150English lost their lives. A day before the storm had raged over Scotland, and the damage there was also considerable.

Kinderverlamming in Nederland

1956

Poliomyelitis in the Netherlands

Meningitis epidemie in Nederland

1966

Meningitis epidemic in the Netherlands

Kinderverlamming in Staphorst

1956

Poliomyelitis in Staphorst

Kinderverlamming in Nederland

1978

Poliomyelitis in the Netherlands

Kinderverlamming in Nederland

1992 -1993

Poliomyelitis in the Netherlands

Kinkhoest in Nederland

1996 -1997

Whooping cough in the Netherlands

Coronavirus Wereldwijd 2020
Coronavirus Wordwide